بخشی از این اهمیت، به روی کار آمدن دولتی جدید در آمریکا و احتمال اتخاذ سیاستی متفاوت و خصمانهتر در قبال ایران برمیگردد.
هفتاد و دومين مجمع عمومي سازمان ملل از هفته قبل شروع بهكار كرد و افتتاحيه رسمي و سخنراني سران كشورها از روز سهشنبه ٢٨ شهريور آغاز خواهد شد. با اين حال با توجه به موضوع برجام و اوضاع منطقه حضور فعال در اين اجلاس براي ايران اهميت زيادي دارد. بخشي از اين اهميت، به روي كار آمدن دولتي جديد در آمريكا و احتمال اتخاذ سياستي متفاوت و خصمانهتر در قبال ايران برميگردد.
مجمع هفتاد و دوم نخستين حضور دونالد ترامپ، رئيسجمهور جديد آمريكاست و ملاقاتها و بازتابهايي كه وي در اين اجلاس از سخنرانيها و ملاقاتهاي دوجانبه يا چندجانبه ميگيرد، در سياستهاي آتي آمريكا در قبال بسياري از مسائل ازجمله منطقه، ايران و برجام مؤثر خواهد بود. حقيقت اين است كه بهرغم شعارهاي دوران انتخاباتي، دولت ترامپ تاكنون ۲ بار پايبندي ايران به توافق را رسما اعلام كرده است و براي انجام اقدامي متفاوت در ماه اكتبر با انتخابهاي دشواري روبهرو خواهد بود. آنچه در اين بين باعث شده برخلاف تصورات اوليه خروج از برجام بسيار دشوارتر از «يك چرخش قلم» رئيسجمهور آمريكا شود، متن متقن و حسابشده برجام است كه بيش از ۲ سال درباره تك تك كلمات آن مذاكرات مستمر شده است.
اين متن، از يكسو برجام را به يك توافق چندجانبه بدل كرده است كه خروج بيدليل و سياسي اعضا را از آن دشوار ميكند و از سوي ديگر توجه كافي به مكانيسمهاي سياست داخلي كشورهاي متعهد ازجمله آمريكا داشته است. در موضوع اول، قطعا حضور برخي سران اروپايي ١+٥ و برخي مقامات بينالمللي ازجمله دبيركل سازمان ملل در نيويورك و ملاقاتها و سخنان آنها در ارزيابيهاي دولت جديد آمريكا درباره برجام و تبعات خروج از آن اهميت خواهد داشت. البته افرادي نظير نتانياهو هم سعي خواهند داشت مانند هميشه نقشي مخرب بازي كنند. در موضوع دوم هم، قطعا مكانيسم داخلي خروج از برجام براي دولت جديد آمريكا راهي دشوار خواهد بود. اين ملاحظات باعث شده است كه حتي تندترين افراد ضدايران و برجام هم تنها گزينه موجودشان ادامه برجام و توقف تحريمها و ارجاع سرنوشت برجام به كنگره باشد. اين مسير هم ناهموار و نتيجهاش نامشخص است.
از يكسو هيچ رئيسجمهوري در آمريكا دوست ندارد سياست خارجي خود را در دستان كنگره بگذارد و برعكس هميشه سعي كردهاند تمايلات جدي كنگره را با دستورات اجرايي در كنترل خود داشته باشند. بهعلاوه شعارهاي اعضاي كنگره با اقدامات آنها لزوما همسان نيست، چنانچه در پرونده ادعايي سلاحهاي شيميايي سوريه در سال ٢٠١٣ شاهد آن بوديم. در مجموع حضور رئيسجمهور محترم كشورمان در مجمع هفتاد و دوم هم از نظر تأثيرگذاري بر فضاي بينالمللي و بهويژه اعضاي ١+٥ و هم از نظر روشنگري نخبگان سياسي آمريكا از طريق سخنرانيها و مصاحبهها و ديدارهاي پيشبيني شده، ميتواند اهميتي مضاعف داشته باشد.
نظر شما